Chinees glas - Een keizerlijke schat
Nog geen vijf centimeter doorsnede, maar toch zo bijzonder: een dekseldoosje van keizerlijk Chinees glas. Dit werelderfgoed op miniatuurformaat wordt in boeken en artikelen steevast getoond als begin van de Chinese glastraditie. Het ronde doosje is dan ook een van de parels uit de glascollectie van Kunstmuseum Den Haag. Vanaf 19 december is het, samen met zo’n twintig andere voorbeelden van Chinees glas, te zien in de kleine tentoonstelling Chinees glas – Een keizerlijke schat.
Chinees glas is wereldwijd heel zeldzaam, omdat China geen drinkglascultuur kent als in Europa waar glaswerk al sinds de Romeinse tijd als drinkgerei wordt gebruikt. Moderne methoden voor glasbereiding worden eind zeventiende eeuw in China geïntroduceerd door materiaaltechnische uitwisselingen met Franse Jezuïeten. Maar anders dan in Europa werd er vanaf dat moment niet getracht om kleurloos, transparant glas te maken. Het werd vooral gebruikt voor de imitatie van andere waardevolle materialen, zoals agaat, bergkristal, granaat, jade, marmer en porselein.
De kern van het dekseldoosje in de collectie van Kunstmuseum Den Haag is gemaakt van opaak wit glas dat porselein imiteert. Het is binnen de poorten van de Verboden Stad in Beijing verfijnd gedecoreerd met ‘falangcai’, oftewel ‘emaille kleuren’. Heel bijzonder is het blauwe merk van keizer Kangxi aan de onderzijde. Dat bewijst namelijk dat het kort na de introductie van de Europese glastechniek in China is vervaardigd. Keizer Kangxi, die regeerde van 1662 tot 1722, was namelijk degene die in 1696 een keizerlijke glaswerkplaats liet oprichten in de Verboden Stad. Verder geeft ook de decoratie de uitzonderlijke status van het doosje prijs: geel is in China de kleur van de keizers.
Nog altijd bevinden zich een paar duizend glazen objecten in The Palace Museum in de Verboden Stad, maar deze dateren grotendeels uit de perioden van de keizers na Kangxi. Chinese kunstexperts komen daarom graag ook het dekseldoosje in Den Haag bekijken. Een van hen is Chinees glaxexpert dr. Shelly Xue. Ze reist de hele wereld over om onderzoek te doen naar keizerlijk Chinees glas buiten China. Drie jaar geleden bezocht ze ook Kunstmuseum Den Haag en was enorm onder de indruk van de bescheiden, maar bijzondere glascollectie, en dan met name van het dekseldoosje. Hoog tijd om de schoonheid van dit unieke object, en de deelcollectie Chinees glas, ook te delen met de bezoekers van het museum.
