Spinoza oktobermaand 2025

Wat is er te doen tijdens Spinozamaand? 

Met tal van activiteiten ontdek je zijn vernieuwende ideeën over vrede, vrijheid, democratie en tolerantie – waarden die perfect aansluiten bij het DNA van Vredesstad Den Haag. Wat kunnen zijn verlichte gedachten vandaag voor ons persoonlijk leven betekenen? En hoe draagt zijn filosofie bij aan verbondenheid en gemeenschapszin in onze samenleving? Tref elkaar bij muziek, theater, lezingen, workshops, debat & dialoog, bij Spinoza stadswandelingen en filosofische vaartochten.

Ontdek ook het SpinozaKwartier: pak een terrasje aan de Dunne Bierkade en bezoek vooral het Spinozahuis (Domus Spinozana), waar u alle middagen gratis welkom bent voor uitleg over Spinoza’s leven, werk en woonhuis!

Nacht van de vrijdenkers (Spinozanacht)

• Spinozanacht. Tijdreis met theater, muziek, speedlezing en Virtual Reality. donderdag 30 oktober | 19:30 - 22:30 uur, startlocatie: bekend bij aanmelding.

  Ervaar het 17e-eeuwse Den Haag. Via bijzondere cross-overs van theater, muziek, lezing en Virtual Reality (VR) maak je op unieke locaties kennis met de radicale dwarsdenker Spinoza en zijn tijdgenoten. Waarom werd juist Spinoza wereldberoemd? En waarom woonde hij in Den Haag? Via VR-reconstructies kijk je letterlijk rond in het verleden. Een reis dus, door stad én tijd.

Open Spinoza Huis

4 t/m 31 oktober | elke middag tussen 14:00-17:00 uur, Domus Spinozana, Paviljoensgracht 72-74

Waarom koos Spinoza Den Haag als woonstad? Met welke (inter-)nationale filosofen correspondeerde hij vanuit de Regentenstad? Zijn levenswerk Ethica voltooide hij thuis aan de Paviljoensgracht, waarna hij op 44-jarige leeftijd in zijn zolderkamer stierf. Het Spinozahuis werd in 1646 gebouwd in opdracht van landschapsschilder Jan van Goyen en kent sindsdien een boeiende geschiedenis. Iedereen is welkom op de parterre voor uitleg over het leven en werk van Spinoza (1632-1677). Wandpanelen en een internationale collectie boeken bieden aanvullende informatie. Voor het eerst is ook de tuin opengesteld, met de bronzen Spinoza buste (1931) van beeldhouwer Alfred Hüttenbach. 

Excursies

In het kielzog van Spinoza - vaartochten met de Ooievaart

Zaterdag 4 en zondag 26 oktober, 11:00 - 12:30 uur
Start: De Ooievaart, Bierkade 18b

Filosofische vaartochten

Waarom is Spinoza zo belangrijk voor ons? Wat deed Karl Marx in Den Haag? Waaraan verdient Thorbecke zijn standbeeld in de regeringsstad en hoe beïnvloedde een schoolmeester uit de Schilderswijk ons schoolsysteem? Met toelichting van een gids van De Ooievaart trekt de boot langs plaatsen waar deze en andere vrijdenkers woonden en/of werkten. 

In het kielzog van Huygens en Spinoza

Zondag 5 oktober en Vrijdag 24 oktober | 11:00-15:30 uur
Start: Spinozahuis/Domus Spinozana, Paviljoensgracht 72

Van Spinozahuis Den Haag naar Huygens Museum Voorburg

Filosoof Benedictus de Spinoza en sterrenkundige Christaan Huygens zijn de meest invloedrijke geleerden van de Nederlandse 17e-eeuw en nog altijd zijn hun namen verklonken aan de wereldgeschiedenis van de wetenschap. In Voorburg woonden zij enkele jaren dicht bij elkaar. Het is interessant om meer te weten te komen over hun beider leven in het toenmalige dorpje aan de Vliet. Vaar je mee?

Varen naar Voorburg met lezing in Huygens Museum 

Deze bijzondere dag start met een bezoek aan het Haagse Spinozahuis, waarna de salonboot je vanaf de Bierkade naar Voorburg voert. Een korte wandeling langs Spinoza’s woonhuis, de oude kerk en de Herenstraat brengt je naar het Huygens Museum voor de lezing ‘Te gast bij Huygens en Spinoza’. Na afloop stap je vanaf de museumsteiger in de salonboot en varen de gids en de schipper van De Ooievaart je terug naar de Bierkade in Den Haag. 

Stadswandelingen

Ethica wandeling 

Zondag 12 oktober, donderdag 16 oktober en donderdag 23 oktober | 14:00 - 15:15 uur
Start: Spinozahuis/Domus Spinozana en Spinozatuin, Paviljoensgracht 72

Gids Jan-Willem Meijer wandelt met maximaal 15 deelnemers van de Paviljoensgracht naar de Kneuterdijk. Hij start in de Spinozatuin bij de Ethica-muurtekst en eindigt bij Spinoza’s grondstellingen in de Franse tuin van de Raad van State. Onderweg komt de denkwereld van Spinoza ter sprake: zoals zijn revolutionaire ideeën over de dood bij zijn gedenkmonument aan het Spui en elders zijn aansporing om vooral te genieten van het goede leven. Tot slot leidt de route naar de zeven axioma’s die met neonletters de gevels van de Raad van State verlichten. Wat bedoelt Spinoza met die zinnen uit de Ethica?  

In de voetsporen van Spinoza - stadswandeling met Gilde Den Haag

Zaterdagen en zondagen oktober 2025, 14:00-15:30 uur | start Bierkade 18b

Elke zaterdag en zondag in oktober kan je deelnemen aan een boeiende tocht langs bezienswaardigheden die herinneren aan Spinoza, met aandacht voor zijn leven en filosofie, 
zijn volgelingen en geestverwanten. Vanaf het SpinozaKwartier voert de route door de vroegere Jodenbuurt, langs Spinoza’s grafmonument en via de Gevangenpoort naar de tuin achter het
gebouw van de Raad van State.