Lois Dodd: Framing the Ephemeral

Kijken is vat krijgen op de omgeving, een kader om de werkelijkheid leggen. Dat is de kern van Dodds methode, alles draait om het kader: uit het raam, door een deuropening of met haar handen. Zo vangt ze ter plekke wat ze ziet – een tijdelijke uitsnede van vluchtige, niet-herhaalbare momenten, geschilderd in snelle penseelstreken en dunne lagen verf. Dodd schildert dat alledaagse met een scherp oog voor doorkijkjes, licht en sfeer.
Haar onderwerpen zijn herkenbaar: verstilde landschappen, nachtelijke luchten, een interieur in een spiegel, verweerde schuren en stedelijke taferelen – vaak zonder mensen, in haar omgeving in New York, Maine, en bij de Delaware Water Gap in New Jersey. Omdat ze ergens keer op keer terugkomt registreert ze de kleinste veranderingen in haar omgeving. Ze laveert subtiel tussen figuratie en abstractie, met invloeden van onder anderen Piet Mondriaan zichtbaar in haar composities van lijnen en vlakken. 

Vasthoudend

Dodd speelde een belangrijke rol in de kunstscene van naoorlogs New York en ze was in de jaren vijftig een van de oprichters van Tanager Gallery: een plek waar kunstenaars zelf zorgden voor ruimte en aandacht om hun werk tentoon te stellen. Ze trok op met kunstenaars als Willem de Kooning en Alex Katz en deelde een aterlierpand met Katz in Maine. Dodd is uitzonderlijk in haar vasthoudendheid. Terwijl de kunstwereld in de tweede helft van de twintigste eeuw golf na golf van nieuwe stromingen kende – van abstract expressionisme tot popart, van minimalisme tot conceptuele kunst – bleef Dodd trouw aan haar eigen werkwijze: observeren en schilderen wat zij zag. Waar vernieuwing kan worden verward met vooruitgang, toont Dodd dat vasthouden aan een persoonlijke visie minstens zo krachtig is. Haar oeuvre vormt een zeldzaam baken van rust, toewijding en aandacht binnen het tumult van de twintigste eeuw. Dodd observeert veranderingen op microniveau.

Voet aan wal

Hoewel Dodd al bijna tachtig jaar onafgebroken werkt – op 98-jarige leeftijd schildert ze nog altijd – duurde het lang voordat ze erkenning kreeg. Pas in 2012 had ze haar eerste grote museale solotentoonstelling in Kemper Museum of Contemporary Art in de Verenigde Staten. Inmiddels wordt haar werk opgenomen in prestigieuze collecties zoals die van het MoMA, Metropolitan Museum of Art in New York en het Smithsonian Museum of American Art in Washington D.C. Met de tentoonstelling in Kunstmuseum Den Haag krijgt haar oeuvre eindelijk de aandacht die het verdient in Europa. De tentoonstellingscatalogus is samengesteld uit essays van o.a. Katy Hessel, Faye Hirsch, Vincent Katz, Lucy R. Lippard, Laura McLean-Ferris, Janice McNab en Karen Wilkin. Kunstmuseum Den Haag werkt momenteel ook aan een documentaire over Lois Dodd die in de tentoonstelling te zien zal zijn.