Romeinen in Den Haag, ontdek het verborgen verleden van de Hofstad

Romeins verleden in Den Haag

Waren er Romeinen in Den Haag? Jazeker! Zonder bedolven te worden onder jaartallen duik je een beetje de Haagse Romeinse geschiedenis in. 

Landgoed Ockenburg
Rond 150 tot ca. 180 na Chr. lag er in de duinen een klein Romeins fort met nederzetting, de zogenaamde Vicus van Ockenburgh. Dit minifortje was belangrijk bij de verdediging van de kust tegen invallen van plunderaars vanuit zee. Landgoed Ockenburgh (350 jaar oud landgoed tussen Loosduinen en Kijkduin) is de grootste vindplaats van Romeinse resten in Den Haag. Bij opgravingen zijn paardengraven gevonden. Een van de paardenskeletten, 'het Paard van Ockenburg', is te zien in Museon-Omniversum. 

Scheveningseweg
Ook aan de Scheveningseweg heeft mogelijk een Romeins fort gestaan. Bij opgravingen zijn sporen van bewoning gevonden. De vondsten kwamen overeen met die van een nederzetting in de buurt van een (bescheiden) fort. Dit fort stond waarschijnlijk via een weg in verbinding met het Forum Hadriani, de grootste Romeinse stad in deze regio, gelegen in het huidige Voorburg. Behalve bij landgoed Ockenburgh en aan de Scheveningseweg zijn er bij Meijendel (duingebied tussen Scheveningen, Den Haag en Wassenaar) in Wassenaar ook vondsten gedaan die erop wijzen dat daar mogelijk forten hebben gestaan.

Forum Hadriani; een Romeins dorp aan de Noordzee
Het is moeilijk voor te stellen maar ooit lag er een Romeinse stad op de plek waar nu Voorburg ligt (naast de Prinses Mariannelaan). Tussen ongeveer 50 en 270 na Christus bloeide hier Forum Hadriani, een bruisende nederzetting met straten, tempels en thermen. Dit was de noordelijkste stad van het Romeinse Rijk op het Europese vasteland. Geen klein grenspostje, maar een volwaardige stad met alles erop en eraan.

Bezienswaardigheden uit de Romeinse tijd, wat is er nog te zien in Den Haag?

Je weet nu dat er Romeinen in Den Haag waren. Maar waar kun je vandaag de dag nog sporen van deze oude beschaving ontdekken?  Hier een paar tips om de Romeinse geschiedenis van Den Haag te beleven.

'Bezoek' Forum Hadriani 
Ooit was Forum Hadriani een bruisende Romeinse stad, nu ligt het onder de moderne bebouwing van Voorburg (onder park Arentsburgh). Maar je kunt nog steeds op ontdekkingstocht! Het Huygens Museum (het Notarishuis) in Voorburg besteedt aandacht aan de Romeinen en Forum Hadriani. Je vindt er prachtige vondsten uit die tijd, zoals aardewerk, munten en zelfs Romeinse sieraden. 

Loop of fiets langs de Limes
De Limes, de oude noordelijke grens van het Romeinse Rijk, liep dwars door Nederland, ook door de Haagse regio. Een wandeltocht langs deze grens is een leuke manier om in de voetsporen van Romeinse soldaten te treden. Begin bijvoorbeeld in Park Arentsburgh in Voorburg, waar je over oude Romeinse fundamenten kunt lopen, en wandel dan richting Leiden langs verschillende Romeinse opgravingsplekken. Kun je er geen genoeg van krijgen? Er bestaat ook een fietsroute van meerdere dagen.

Ontdek Romeinse schatten in Museon-Omniversum
Naast het eerder genoemde 'Paard van Ockenburgh' kun je in het Museon-Omniversum in de Romeinenzaal nog meer schatten uit de Romeinse tijd zien. Met unieke vondsten uit de omgeving van Den Haag krijg je een indruk van het leven van de Romeinen en van de oorspronkelijke bewoners van het kustgebied, de Cananefaten. Je komt meer te weten over het leger, de Romeinse kookkunst, bebouwing en zelfs over mode en make-up.
Bij de aanleg van de Haagse woonwijk Wateringse Veld werd een spectaculaire ontdekking gedaan: er werden vier mijlpalen uit de Romeinse tijd gevonden. Die bijzondere vondsten kun je ook in het Museon-Omniversum bewonderen. 

Ga op speurtocht met de kids
Op de website van AWLV (Archeologische Werkgroep Leidschendam-Voorburg) staat een leuke speurtocht voor kinderen door Voorburg waar ook het Romeins verleden aan bod komt. Trek je wandelschoenen, of geheel in stijl, je sandalen aan, en ga op pad! 

Wim de Bie en de cananefaten

De cananefaten waren een West-Germaanse stam die in de Romeinse tijd langs de Noordzeekust leefde. Ze leverden rekruten voor het Romeinse leger. Wim de Bie, geboren en getogen in Den Haag, toonde zijn liefde voor de stad en deze stam door zichzelf te beschouwen als de 'Laatste der Cananefaten'. Samen met Henny Vrienten en Joost Belinfante maakte hij zelfs een soundtrack van de Cananefaten.