Terug in de tijd bij de Gevangenpoort

‘Het is 1810, de guillotine wordt klaargemaakt op de Plaats, we verzamelen ons erom heen omdat er is bepaald dat iemand vanmiddag de doodstraf krijgt en onthoofd zal worden.’ Met dit verhaal begint de rondleiding. We staan voor de Gevangenpoort en worden door Bob meegenomen in hoe de Gevangenpoort is ontstaan. De Graaf van Holland woonde toen nog in wat nu Het Torentje is. En boven de poort, waar je nu onderdoor kunt lopen, werd toen als gevangenis gebruikt. We staan hier nu voor een van de oudste gevangenissen van Nederland. 

Terug in de Haagse tijd

Het Mauritshuis, Kunstmuseum en andere Haagse culturele instellingen zijn voor menig Hagenaar geen onbekend begrip. Anders dan de Gevangenpoort wellicht, omdat hier geen wisselende tentoonstellingen zijn, is dit een culturele instelling die misschien minder vaak bezocht wordt, wat jammer is. Als kind kwam ik hier vaak en daarna heb ik het ook vaker bezocht. En iedere keer vallen mij weer nieuwe dingen op. Alles is namelijk goed bewaard gebleven waardoor je een ontzettend goed beeld krijgt in hoe het leven er toen uitzag, zeker als je een rondleiding bij Bob boekt.

Rondleiding van Bob

Wij krijgen een rondleiding van Bob, die ons eerst meeneemt naar het gedeelte in de gevangenis waar sommige gevangenen in voorarrest verbleven (burgers die nog niet schuldig waren bevonden) en sommige gevangenen hun straf afwachten. Dit waren kleine, donkere kamers waar je met twintig man behoorlijk dicht op elkaar zat. Privacy was er ook niet, wat te zien is aan het toilet, ook wel secreet, dat niet bepaald verscholen in de kamer zat. In de winter is het zeer koud. Hierdoor ervaar je de ontberingen die de gevangenen vroeger moesten doorstaan extra goed!

Anders dan de ruimte voor de rijkeren, zij kregen een eigen aparte cel. Deze rijke gevangenen, bijvoorbeeld Hugo de Groot, konden hun eigen luxe maaltijden kiezen bijvoorbeeld eend of konijn met bijpassende wijnen en hadden ook nog eens een mooi uitzicht vanuit het raam op de Hofvijver.  

En als je denkt dat een overnachting in een donkere kamer met verschillende gevangenen het ergste is dat je in die tijd kan overkomen, dan ben je duidelijk nog niet in de pijnkelder geweest. Bob neemt ons mee in de straffen voor het gewone volk toen, legt ons uit hoe de straf- en martelwerktuigen bediend werden. Het vuur aan de schenen leggen, aan de schandpaal worden gezet, je gebroken voelen, pispaaltje zijn, zijn allemaal gezegden ontstaan uit deze periode tijdens het martelen.