Midden in Den Haag staat de Koninklijke Schouwburg, één van de toonaangevende schouwburgen van Nederland met het Nationale Theater als vast huisgezelschap. Een zeer modern theater in een klassiek huis. Met achter die ronde gevel uit 1766 twee intieme zalen en een aantal prachtige klassieke foyers. Hier kan iedereen genieten van een mooie avond theater!
Geschiedenis Koninklijke Schouwburg
De Koninklijke Schouwburg is oorspronkelijk als paleisje gebouwd. Prins Karel Christiaan van Nassau-Weilburg en zijn echtgenote prinses Carolina van Oranje-Nassau lieten het in 1776 door architect Pieter de Swart ontwerpen. De Swart ontwierp een drie verdiepingen hoog gebouw in Louis XVI-stijl, dat om een sterk gebogen halfronde cour gevormd is. De bouw werd echter niet voltooid vanwege de Franse bezetting en er waren zelfs plannen om het weer af te breken.
Dit gebeurt uiteindelijk niet, doordat een groep vooraanstaande Haagse burgers het paleisje in 1802 tot een schouwburg mag ombouwen. Er werd namelijk in die tijd al veel toneel gespeeld in Den Haag, maar er bestond nog geen vaste theaterlocatie. In 1804 opende de 'Nieuwe Haagse Stadsschouwburg' zijn deuren.
Van 1841 tot 1853 komt de schouwburg in het bezit van Koning Willem II, onder wiens leiding de Franse opera en het Nederlandse toneel tot grote bloei komen.
Aan het begin van de 20e eeuw wordt de schouwburg gesloten vanwege brandgevaar en zijn er stemmen in de Haagse gemeenteraad om het theater af te breken. Dat gebeurt uiteindelijk niet. In de jaren '20 ondergaat de schouwburg een grootscheepse verbouwing waarbij de hele binnenbouw rondom de zaal wordt gereorganiseerd. De speelzaal wordt bij deze operatie voorzien van een rijkversierd ovaal plafond met een kolossale kroonluchter in Secession-stijl. Ook krijgt de schouwburg een toneeltoren, zodat de decors naar boven uit het zicht van het publiek weggetrokken kunnen worden.
De laatste ingrijpende verandering aan de Koninklijke Schouwburg vond plaats in de late jaren '90, waarbij er tal van technische verbeteringen worden gedaan en de twee glazen trappenhuizen aan weerszijden van de zaal worden toegevoegd.
Haagse Comedie
Na de verbouwing in de eerste helft van de 20e eeuw wordt de Haagse Comedie, opgericht in 1947 door Cees Laseur, het huisgezelschap van de Koninklijke Schouwburg. Dit toonaangevende Nederlandse theatergezelschap ontwikkelde de zogenaamde 'Haagse stijl', een op de taal gerichte, elegante en licht ironische manier van spelen. Naast blijspelen werd ook het grote repertoire gespeeld, onder andere Shakespeare, Tsjechov, Ibsen, en Giraudoux. De Haagse Comedie had een trouw publiek dat mede kwam voor de vele uitstekende acteurs, zoals Elisabeth Andersen, Anne-Wil Blankers, Marjon Brandsma, Guido de Moor, Ko van Dijk, Paul Steenbergen, Myra Ward en Ida Wasserman. In 1988 werd de Haagse Comedie omgevormd tot het Nationale Toneel dat tot op heden het vaste huisgezelschap van de Koninklijke Schouwburg is.
Het Nationale Theater
Het Nationale Theater (voormalig Nationale Toneel) uit Den Haag is één van de grootste theatergezelschappen van Nederland met een vast gezelschap. Het toneelaanbod varieert van klassiekers uit het wereldrepertoire tot premières van hedendaagse stukken. Het gezelschap zit bovenop de actualiteit, maar behandelt de tijdloze thema's en de grote verhalen uit de geschiedenis. Het Nationale Theater speelt in Den Haag zowel in de Koninklijke Schouwburg als in Theater aan het Spui en in de eigen Het Nationale Theater Studio's die direct achter de Koninklijke Schouwburg liggen.
Programma van de Koninklijke Schouwburg
Naast het Nationale Theater spelen in de grote zaal van de Koninklijke Schouwburg ook andere belangrijke toneelgezelschappen uit Nederland, Vlaanderen en - steeds vaker - landen als Engeland, Frankrijk, Duitsland en zelfs Rusland. Het toneelprogramma wordt aangevuld met muziek, van opera tot theaterconcert, met voorstellingen van grote cabaretiers en met familievoorstellingen. In het zoldertheater van de schouwburg, Het Paradijs, worden Haagse, Nederlandse en internationale theatermakers van de toekomst geprogrammeerd.
